عایق‌های ژاکتی (Removable Thermal Jacket) و بالشتکی (Insulation Mattress / Blanket) از مؤثرترین و حرفه‌ای‌ترین روش‌های عایق‌کاری تجهیزات صنعتی هستند که امکان عایق‌کاری، باز کردن، تعمیر و نصب مجدد را بدون آسیب‌دیدگی فراهم می‌کنند. این ویژگی باعث شده در بسیاری از صنایع، جایگزین پشم سنگ ثابت، کلسیم سیلیکات، و عایق‌های سنتی شوند.

در این مطلب، به مهم‌ترین کاربردهای این نوع عایق‌ها در صنایع مختلف می‌پردازیم.

۱. عایق‌کاری شیرآلات صنعتی و تجهیزات مکانیکی

یکی از رایج‌ترین کاربردهای عایق ژاکتی، محافظت حرارتی از تجهیزات حساس مکانیکی است، شامل:

• شیرآلات گازی و بخار

• اتصال‌ها و فلنج‌ها

• صافی‌ها (Strainers)

• تله‌های بخار

• پمپ‌ها و کمپرسورها

این تجهیزات نیاز به بازدید و سرویس دوره‌ای دارند. عایق ژاکتی با قابلیت نصب و جداسازی سریع، بهترین گزینه برای این بخش محسوب می‌شود.

۲. عایق خطوط بخار، نفت و سیالات داغ

در پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و صنایع نفت و گاز، دمای سیالات بسیار بالا است و انرژی زیادی هدر می‌رود.
عایق‌های بالشتکی به‌دلیل:

• مقاومت دمایی بالا

• انعطاف‌پذیری

• کاهش اتلاف حرارت

• جلوگیری از سوختگی پرسنل

به‌طور گسترده برای خطوط بخار و هات پایپینگ استفاده می‌شوند.

۳. عایق‌کاری توربین‌ها، بویلرها و اگزوزها

در تجهیزات دمای بسیار بالا، مانند:

• توربین‌های گازی

• اگزوز موتورخانه‌ها

• هدرهای بخار

• کمپرسورهای صنعتی

عایق بالشتکی و ژاکتی، علاوه بر حفظ حرارت، باعث کاهش دمای محیط، امنیت پرسنل، و افزایش عمر تجهیزات می‌شود.

۴. کنترل صدای تجهیزات صنعتی

ساختار چندلایه عایق‌های بالشتکی (فایبرگلاس، سیلیکون، توری استیل و …) علاوه بر حرارت، نقش مؤثری در:

• کاهش نویز

• کاهش لرزش

• کنترل صدای آزاردهنده

در کمپرسورها، فن‌ها و ژنراتورها دارد.

۵. جلوگیری از تعریق و خوردگی در تجهیزات سرد

در سیستم‌های سرمایشی، یکی از مشکلات رایج، تعریق و قطره‌زنی است که باعث خوردگی می‌شود.
عایق ژاکتی با روکش مقاوم، بهترین راهکار برای:

• چیلرها

• خطوط آب سرد

• مخازن و کویل‌های سرمایشی

است و از CUI (خوردگی زیر عایق) جلوگیری می‌کند.

۶. بهینه‌سازی مصرف انرژی در صنایع مختلف

در زمان‌هایی که مصرف انرژی به‌شدت هزینه‌بر است، استفاده از عایق بالشتکی برای:

• جلوگیری از هدررفت انرژی

• کاهش مصرف سوخت

• افزایش راندمان حرارتی

به‌خصوص در نیروگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و صنایع فرآیندی بسیار مقرون‌به‌صرفه است.

۷. عایق‌کاری مخازن تحت فشار و راکتورها

در بسیاری از صنایع شیمیایی و غذایی، مخازن نیاز به:

• کنترل دما

• جلوگیری از افت حرارتی

• سرویس دوره‌ای

دارند. عایق بالشتکی به‌دلیل قابلیت باز و بسته شدن آسان، بهترین انتخاب برای مخازن فرآیندی است.

۸. افزایش ایمنی محیط کار

دمای بالای تجهیزات صنعتی، خطر سوختگی شدید برای کارکنان دارد.
استفاده از عایق ژاکتی در اطراف تجهیزات داغ باعث:

• کاهش دمای سطح

• افزایش ایمنی محیط

• کاهش حوادث کاری

می‌شود.

جمع‌بندی

عایق‌های ژاکتی و بالشتکی، به‌دلیل ویژگی‌هایی مانند:

• قابلیت نصب و جداسازی سریع

• مقاومت دمایی بالا

• دوام طولانی

• کاهش اتلاف انرژی

• افزایش ایمنی تجهیزات

به یکی از مهم‌ترین عایق‌های مورد استفاده در نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، صنایع نفت و گاز، صنایع غذایی، دارویی و تأسیسات مکانیکی تبدیل شده‌اند.

این دو نوع عایق، بهترین گزینه برای جاهایی هستند که:

• * نیاز به تعمیرات مکرر وجود دارد
  * ایمنی اولویت دارد
  * راندمان انرژی مهم است
  * ظاهر مرتب و حرفه‌ای تجهیزات ضروری است